Ramos Horta: Lú Olo ho Taur tenke ba hasoru duni Xanana

Eis Prezidente Repúblika, José Ramos Horta, hatete, atu hakotu impase polítiku iha rai-laran, Prezidente Repúblika (PR), Francisco Guterres Lú Olo no Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak, tenke hasoru malu duni ho prezidente partidu CNRT, Kay Rala Xanana Gusmão, hodi buka solusaun ba impase polítiku iha rai-laran.
Ramos Horta haktuir, normal ba Prezidente Repúblika no Primeiru Ministru ba hasoru Xanana Gusmão, tanba Xanana hanesan maun bo’ot ida.
“Normal, tanba ha’u uluk Prezidente dala hira, ha’u nu’udar Prezidente haluha tiha ha’u nia kargu Prezidente, ha’u ba avo nana nia uma uluk iha Lecidere ne’eba nia bolu ka la bolu, konvida ka la konvida, nu’udar maun bo’ot ida, ha’u bele Xefe Estadu no Prezidente, mas Xanana nafatin maun bo’ot”, esklarese Ramos Horta ba Jornalista sira Sábadu (8/02/2020) iha Estudiu 2 GMNTV, Bebora Díli.
Laureadu Nobel da Paz ne’e akresenta, hanesan iha Afrika do Sul, Nelson Mandela la’os Prezidente ona, maibé hotu-hotu rona nafatin Mandela, portantu Xanana bele la Prezidente no la Primeiru Ministru, mas tanba nia mak ema ukun agora, ho nia vizaun no matenek, no nia bo’ot liu hotu, tanba idade.
“Tuir tradiasaun Timor nian, ema katuas liu ita respeita, tuir maun Xanana nia estatutu iha istória ita bele hakat ba nia uma no kantor para ko’alia, no Jeneral Lere nia deklrasaun iha razaun, Prezidente Lú Olo, Taur Matan Ruak ho Maun Xanana tenke hasoru malu”, hakotu Horta.
Antes ne’e mos, Xefe Estadu Maior F-FDTL Major Jeneral Lere Anan Timor mos prefere, Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo ho Primeiru Ministru, Taur Matan Ruak, tau lai kargu Estadu nian iha fatin tun ba hasoru maun Xanana hodi koalia ba malu, nune’e hakotu impase polítiku rai-laran ne’ebé dura ona to’o hin loron.
Xanana nia deklarasaun ba impase polítiku ne’e onestu
Eis Prezidente Repúblika, José Ramos Horta hatete, durannte nia akompaña intrevista Prezidente Partidu CNRT, Kay Rala Xanana Gusmão nian iha studio 2 GMNTV Bebora Díli, nia konsidera deklarasaun Xanana nian ba impase polítiku iha rai laran ne’e, Xanana deklara ho matenek no honestidade, hodi loke dalan ba líder polítiku sira tu’ur hamutuk, atu bele solusiona impase rai laran.
“Ha’u agaradese ba GMN, ne’ebé konvida ha’u mai rona direta iha ne’e, ha’u gosta tebes, primeiru maun Xanana bele hatete brilliante, nia resposta ne’e honestu, diretu, kona-ba situasaun ne’ebé ita moris dadaun, atravesa iha Timor Leste, nia ko’alia ho kalma, jornalista mós ke’e ba-mai, halo pergunta diak nu’udar jornalista profisional”, dehan Lauriado Nobel da Paz Ramos Horta ba Jornalista GMN, Sábadu (08/02/2020), hafoin remata akompania Prezidente Partidu CNRT iha entrevista espesial, iha Estudiu 2 GMN TV, Bebora Díli.
Nia afirma, saida mak hanesan Xanana Gusmão, Prezidente nia interpretasaun ba nia poder konstitusional atu bele fó pose ka labele fó pose ba membru ne’ebé mai husi Primeiru Ministru ba VIII Governu ne’e, hanesan CNRT bele esklui aan husi koligasaun foun ruma.
“Labele, ita hotu tenke buka solusaun ida diak ba rai ida ne’e, tenke maun bo’ot Xanana Gusmão elementu CNRT mós partisipa, ne’e duni ha’u mós fiar ita-nia Prezidente Repúblika ema ida matenek, diak humilde mais luta, nia mós sei haree hanoin didiak, tanba ne’e mak nia halo diálogu hodi konsulta, sei ba to’o konselhu Estadu, ha’u fiar sei iha solusaun ida, hein ké partidu bo’ot sira, lidér bo’ot sira hanesan, Maun Xanana, Mari, Taur Matan Ruak ema ida ne’ebé diak tebes sira sei tu’ur hamutuk, para haree tinan 3 mai ne’e, saida mak bele halo”, realsa Horta.
Eis Xefi Estadu ne’e akresenta, projetu bo’ot iha tasi mane, ho krize mundíal ekonomia, finansas ho problema bo’ot iha Xina tanba moras, sira nia ekonomia tun, Timor tenke haree didiak, tanba impaktu ba mundu ne’e hotu-hotu, tanba Timor Estadu ida frazil.
“Ha’u rona maun bo’ot Xanana ko’alia ho honestidade matenek, vizaun hatete buat barak ne’ebé uluk ha’u hatete ona, maibé ha’u kontente tanba nia la taka, hanesan Prezidente, ka Sekretariu Jeral Partidu FRETILIN no seluk, loke dalan para hotu tu’ur para hetan solusaun ida que labele esklui maun bo’ot Xanana labele esklui CNRT”, hatutan Ramos Horta.
Horta fundamenta, tuir rasiosiniu Xanana nian katak, CNRT labele halo parte iha koligasaun foun ruma, tanba CNRT hatete 100 porsentu sertu seguru, ké Prezidente la fó pose, entaun eleisaun antesipada CNRT manan maioria absoluta, tanba governu la fó pose.
“Buat ne’e kestaun de prinsípiu, em que konstituisaun hatete, Prezidente hili Primeiru Ministru ne’ebé partidu mais votado koligasaun, no fó pose ba governu ho proposta, so proposta ne’e siginifika katak, taxa tivu, so proposta la’os rekomendasaun, sé rekomendasaun Prezidente tuir ou la tuir, se mak fó naran ba formasaun governu, mak Primeiru Ministru, entaun sé prinsípiu ida ne’e konseitu ita la konkorda malu para ké eleisaun antesipada CNRT manan bo’ot karik, ita fila ba problema ida ne’e, ne’e duni ha’u rasik la fiar ké solusaun mak eleisaun antesipada, Prezidente sei buka solusaun ida ké hotu-hotu tama”, tenik Horta.
Xanana: Lú Olo mak abut husi impase polítiku
Eis Prezidente Repúblika, Kay Rala Xanana Gusmão, hatete katak, abut husi impase polítiku iha rai-laran dura to’o agora ne’e mai husi Prezidente Repúblika (PR), Francisco Guterres Lú Olo, tanba rejeita fó pose ba membru Governu CNRT ninian atu bele kompleta estrutura membru VIII Governu.
“Abut husi impase polítiku ne’e husi Prezidente Repúblika tanba rejeisaun la fó pose ba membru Governu husi CNRT nian”,dehan Xanana tan.oly
Add to Comments Here!!!!