Kazu Zenilda tenke válidu ba emprezariu hotu ■ La´os persegisaun polítika

Deputadu Komisaun C, trata asuntu Finansa Públika, Mericio Akara, husu ba ajenti Estadu hanesan Polísia no Tribunal tenki implementa regra válidu ba emprezariu hotu hodi la haree ba kor partidu.
Deputadu Mericio Akara husi bankada PLP foti kestaun ne’e relasiona ho kazu Zenilda Gusmão, ne’ebé Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) halo buska ba nia rezidensia iha bairu Sentral foin lalais tamba deskonfia la selu taxa ba Estadu tinan tolu ona.
“Tékniku tenke implementa regras ho profisional no válidu ba ema hotu, hodi labele politiza situasaun,”dehan Mericio Akara ba jornalista, Segunda (22/01/2018), iha Parlamentu Nasionál.
“Akontesimentu agora dadaun ne’e tenke haré ho kontestu profisional, katak ne’e sei vale ba kompañia no sidadaun hotu-hotu ne’ebé mak tuir lei atu selu taxa tenke selu, se la selu kona sansaun, maibe ida ne’e tenke válidu ba ema hotu, labele halo diskriminasaun no persegisaun, pior liu tan situasaun polítika agora dadaun dinámika tebes, ita deskonfia malu barak, no mosu diferensia polítika mós barak, tanba ne’e, ita labele uza fali ita-nia autoridade halo intimidasaun ka politiza ruma, maibe ba profisional ne’e ba sidadaun hotu nia estatuta ne’e hanesan, tenke válidu ba ema hotu no tenke kontinua ba kompañia seluk ne’ebé mak iha indikasaun la selu taxa,”hateten deputadu Mericio.
Lejislador ne’e afirma, sidadaun ne’ebé diak iha dever tomak atu kumpri regulamentu ne’ebé mak iha hodi kontribui ba Estadu.
“Ita-nia negosiante no emprezariu sira obrigatoriu tenke selu taxa, tanba taxa ne’e fontes prinsipal ida ba nasaun, kuandu laselu ne’e ladun diak nu’udar sidadaun, se laselu ne’e klaru ona katak viola lei no lakumpri nia dever nu’udar sidadaun. Kualker se de’it la interese ema ida ne’ebé, tanba selu taxa ne’e dever no obrigasaun ida tuir lei no sidadaun ba nasaun ida nian, maibe Lei no ordem ne’e tenke la’o, implementasaun ne’e tenke forte ba kualker negosiante ka kompañia ruma ne’ebé mak kuandu la kumpri lei tenke halo intervensaun, maibe iha kontestu ida ne’e labele politiza, tenke haré didiak, no labele halo persegisaun polítika ba ema, haré de’it nia kazu kontestu ne’e saída, lei ne’e aplika ba ema hotu, labele politiza fali, ida nia uma ita ba buska, ida seluk ita husik liu de’it,”dehan Akara.
Tuir reprezentante povu husi PLP ne’e hateten, Polísia ho Tribunal nu’udar tékniku iha terrenu iha dever mós atu esplika ba sidadaun kona-ba mekanizmu ne’ebé mak iha atu uza hodi interven ba sidadaun ka kompañia ne’ebé viola regras.
“Mekanizmu tékniku iha terrenu, ne’e Polísia no Tribunal nia kompetensia, maibe se razaun forte atu haré tuir ba kompañia hotu-hotu nia perform liu hosi selu taxa, ne’e tenke aplika ba hotu-hotu, prosedimentu no sistemátiku tenke hanesan, para hotu-hotu tenke kumpri lei, maibe teknikamente Polísia ho Tribunal rasik mak tenke esplika, bainhira halo asaun ruma, hanesan buska ne’e tuir regra ou lae? Maibe ba ami hanesan reprezentante povu mak, taxa ne’e rendimentu ida ba nasaun, hanorin mós ita sai sidadaun diak atu kontribui ba Estadu tuir lei, no labele viola, se viola ne’e krime. Maibe lei no ordem ne’e mós tenke implementa forte ba kualker sidadaun ne’ebé lakumpri tenke halo intervensaun, maibe iha kontestu ne’e mós labele politiza situasaun, tenke haré didiak, labele halo persegisaun polítika ba ema, haré de’it ninia kaju ka kontestu, labele sidadaun ida ita buska to’o nia uma, maibe ida seluk ita husik de’it, ida ne’e diskrimina, tenke aplika normal no labele politiza, tuir regra no labele tama to’o ema nia privasidade ne’ebé mak viola ema nia direitu fundamental,”katak deputadu PLP ne’e.
Enkuantu, iha loron 18 fulan Janeiru ne’e, Polísia Nasionál Timor-Leste, halo buska ba Zenilda Gusmão ne’ebé nu’udar oan husi lideransa másimu partidu CNRT Kay Rala Xanana Gusmão, nia rezidensia iha bairo Central, tanba deskonfia, nia kompañia la selu taxa ba Estadu kuaze tinan tolu ona.
Kazu Zenilda la´os persegisaun polítika
Ministru Defeza no Seguransa, José Agustinho Sequeira ‘Somotxo’, konsidera buska husi Servisu Investigasaun Kriminal ba rezidensia Zenilda Gusmão, iha Bairo Central la´os persegisaun polítika.
“Ita-nia públiku Timor oan sira seidauk hatene saida mak polítika, saida mak seguransa. Ne´ebé ha´u iha dever no obrigasaun atu koalia asuntu ne´e. Tanba ha´u responsavel ba instituisaun rua seguransa no defeza, labele nonok. Tribunal hala’o nia servisu ba ema hotu, la´os hanesan ema barak intrepreta hanesan persegisaun polítika ba família Xanana,“esplika José Agustinho Sequeira ‘Somotxo’, ba jornalista sira, hafoin partisipa iha seremonia graduasaun ajenti PNTL iha Sentru Formasaun Polísia Comoro Díli.
Nia dehan, veteranu balun mós ba hatan ona iha Tribunal, hanesan Xefe Estadu Maior F-FDTL Major Jeneral Lere Timur nia oan mane.
“Ita-nia fuan kanek tanba desde ki´ik moris ai laran nia inan mate, depois mai to´o iha ne´e Tribunal bolu nia ba hatan, maibe nia aman nunka reklama ida ne´e persegisaun polítika,“dehan Somotxo.
Somotxo afirma, kazu Zenilda la selu impostu ne´e Ministériu públiku mak hasai mandadu de buska, depois mak hato´o ba Polísia atu ezekuta buska ka mandadu detensaun. Tanba ne´e la´os persigisaun polítika.
Entretantu relasiona ho konferensia imprensa ne´ebé mak Sesta (19/01/18) Ministru Defeza no Seguransa, José Agustinho Sequeira ‘Somotxo’ hala’o ho jornalista sira iha Mnistériu Seguransa kona-ba kazu Zenilda Gusmão, hamosu preokupasaun husi púbkliku, tanba tuir lolos Ministru labele esplika kazu refere, husik atu Komandante Jeral mak bele esplika sai ba públiku.
Maibe tuir Ministru Somotxo hateten, nia iha dever no obrigasaun atu koalia asuntu Zenilda nian ne´e.
“Tanba VII Governu Konstituisional iha konflitu barak, entre partidu. Agora Komandante Jeral labele koalia asuntu ne´e,“hatan Somotxo.
SIK ezekuta mandadu Ministériu Públiku iha Kinta (18/01/18), mais ou menus tuku lima ho balun ezekuta mandadu Ministériu Públiku (MP), hodi halo buska ba rezidensia Zenilda Gusmão nia rezidensia iha Bairo Central Díli, tanba Zenilda Gusmão harii kompañia maibe deskonfia la selu taxa durante tinan tolu ba Estadu.
Iha buska ne´e, SIK rekolla tipu kareta Cooper mean ho sapa matrikula A. 14-309 Timor-Leste ne´ebé mak to’o oras ne´e dadauk para hela iha Kuartel Jeral PNTL Díli.
Komandante Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), Superintendente Xefe Pedro Belo nia espoza Zenilda Gusmão, ba Kuartel Jeral ho kareta Jeep ho sapa matrikula 29-595 Timor-Leste, ba hasai ona deklarasaun iha seksaun Investigasaun Kriminal iha Kuartel Jeral PNTL.
To’o notísia ne’e hatun GMN tenta konfirma duni ho diresaun taxa, maibe la konsege tamba okupadu.avi
Add to Comments Here!!!!